semundjet e organeve te frymemarrjes
Sëmundjet e organeve të frymëmarrjes Ka raste që persona të vaçantë janë me prirje të natyrshme ose lindin asmatikë. Tek të sëmurët astma ndryshon nga frymëmarrja e vështirë sepse është një dëmtim më i fortë. Të sëmurët vuajnë zakonisht në mbrëmje si dhe gjatë natës. Vuajtja më e theksuar nga astma është te njerëzit me gjoks të ngushtë ose me deformime nga të cilat tek këta njerëz shkaktohen edhe shtrembërime të shpinës ( të trupit, të kurrizit) etj.
Astma vjen nga ftohja e mushkërive, nga teprimi në pije alkoolike, ushqime të forta e të dëmtuara dhe në disa raste edhe nga vuajtjet shpirtërore, kur i sëmuri hidhërohet shumë për gjëra të pikëllueshme për te. Kur astmatiku gjatë kollitjes nxjerrë kelbazën , atëherë astma është e lëngëshme, ndërsa kur nuk e nxjerr, astma është e thatë, por më e mundimshme për të sëmurin. Po ashtu të sëmurit astmatikë gjatë kollitjes pështyjnë gjak. Ka edhe astmë mbytëse që dallohet se në disa raste i sëmuri bllokohet , humbë mundësinë e frymëmarrjes. Në një çast ngurrimi i sëmuri duhet të jetë i gatshëm që të lëvizë, apo kur të tjerët e hetojnë këtë vështërësi të tijën, t’i ndihmojnë që të sëmurit t’i kthehet frymëmarrja normale. Kur astma është e vogël e pandryshueshme dhe që zgjatë shumë quhet astmë kronike. Kjo formë e astmës edhe pse nuk është e fortë nuk e le të sëmurin të flej. Pluhuri, kontaktet me qimet e shtazëve, përdorimi i ilaqeve në të shumtën e rasteve shkaktojnë reaksione alergjike. Të sëmurët duhet të kenë kujdes me higjienën personale, por edhe më gjerë në mënyrë që të zvogëlohet sa më shumë prania e tenjës e cila ushqehet me poret e vdekura të lëkurës së qëruar dhe me kërpudha. Astmatikët shpesh vuajnë edhe nga kordat e zërit, që në popull quhen tejzat e zërit. Veqanarisht nga këto fërkime vuajnë arsimtarët si dhe njerëz të tjerë që mbajnë ligjërata të ndryshme. Të tillët flasin dhe përpihen me vështërsi dhe shpesh të folurit e përcjellin me ndonjë ngacmim apo kollitje të lehtë. postuar nga :admin
Hemoroidet
HEMOROIDET-cka janë?
-Hemoroidet janë zgjërim i venave hemoroidale të kanalit anal ose pjesës përfundimtare të zorrës së trashë.Ato zakonisht janë submukozale ose interne nënëlëkurore ose ekterne (të jashtme).Janë struktura normale,por gjatë jetës për shkak të shprehive në të ushqyer,në ushëim të that,të gatshëm ose të qastit,provokojnë jashtëqitjen e vështirësuar,dhe vjen deri te vështirësimi i indit lidhor në muret e enëve të gjakut,ku vie deri te zgjërimi i tyre deh dalja e tyre jashtë kanalit anal apo zorrës së trashë.Hemoroidet interne apo të brendshmë submukozale janë të padhimbshme dhe varësisht nga klinika apo zhvillimi i sëmundjes në stadin e parë,dytë apo të tretë apo të katërt.Çdo stad ka klinikën e vet si dhe trajtimin e vet.Në stadin e parë i vetmi shqetësim është gjakderdhja,në dy të tjerat manifestohet me gjakderdhje,por në të parin dhe të dytin nuk preken,por dalin jashte gjatë aktit të jashtëqitjes në mënyre sponatane.Në të tretin dalin,por kthehen me dorë,në të katërtin nuk mund të kthehen me dorë.Pra,stadi i parë dhe i dytë kanë trajtim konservativ apo me aplikimin e injeksioneve ku bëhet stereotizimi i vazave të gjakut.Në stadin e dytë mund të aplikohen lidhësit e gomës,ku kapet me anë të një ligature speciale për hemoroide,tërhiqen hemoroidet dhe vendoset laku i gomës zakunisht vendosen dy lakore një mbi tjetren dhe pas tetë deri në dhjetë ditë,për shkak të nekroës apo vdekjes,provokohet iskemia dhe vjen deri te mbyllja e enës së gjakut dhe vdekja e hemoroidit.Kurse për stadin e tretin dhe të katërtin,aplikohet hemoreoidektomia,ku tek ne përdoret me heqje kirurgjikale të hemoroideve.Diagnostikimi bëhet me të dhënat e pacientit kur ai ankohet qe ka gjakderdhje.
postuar nga : admin
Gjaku -Roli i tij
GJAKU-roli i tij -Gjaku eshte ind i lenget i cili me qarkullimin e vet te panderprere siguron lidhjen humorale ne mes te organeve te organizmit tone.Qarkullimi i gjakut ne sistemin e eneve te gjakut eshte mundesuar me punen e drejt dhe punen ritmike te zemres,integritetin dhe elasticitetin e eneve te gjakut.Roli kryasore i gjakut eshte t'ua mundesoje jeten qelizave,njesive themelore,anatomike dhe funkisonale te oragnizmit tone. Vellimi-Vellimi i gjithembarshem i gjakut te njeriut te rritur me pesh 70kg perafersishte arrine 5 litra.Nese njeriu eshte i trash,vellimi i gjakut eshte me i vogel,sepse ind vjamor ka fare pak ne enet e gjakut.Rritja e vellimit te gjakut (deri 30%) manifestohet gjate shtatzanise,edhe kjo ne tre muajt e fundit.Kjo rritje me te vertet kontribone qe lehona ti perballoje mire edhe humbjes se madhe te gjakut gjate lindjes.Nese humbja e gjakut eshte me e madhe se sa 30%,e sasise se tersishme te gajkut,atehere paraqiten simptomat e "shokut" psthemorragjike. -Gjaku pra ka ngjyre te kuqe ne te cilin notpjne qelizat e gjakut.Pamja e gjakut nvaret prej perqindjes se oksigjenit d.m.tm sasise se oksigjenit (HEMOGLOBINES),qe eshte e vendosur ne qelizat e kuqe. Peberja-gjaku ndahet ne dy pjese perberese te veta:plazmen e gjakut dhe qelizat e gjakut.-Plazma e gjakut perben pjesen e lenget te gjakut. Qelizat e gjakut-Ekzistojne disa tri lloje te qelizave: ERITROCITET-(qelizat e kuqe)-paraqesin numrin me te madh te qelizave ne organizem.Numri i tyre eshte me i madh te meshkujt por numri i tyre mund te ndryshoje edhe ne kushte fiziologjike (rritja e punes muskulore,jeta ne lartesi te medha,klima etj)nderkaq ndikim me ta madh ka mosha e organizmit. funksioni-me i rendesishme i qelizave te kuqe te organizmit eshte se bejne bartjen e oksigjenit prej mushkerive e deri ne inde,dhe bartjen e karbondioksidit pj indeve ne mushkeri.(hemoglobina) LEUKOCITET-apo qelizat e bardha te organizmit,ndahen ne grupe te ndryshme te cilat ne menyra te caktuar marrin pjese ne mbrojtjen e organizmit.Deri te rritja e numrit te Leukociteve mund te vie ( ne kushte fiziologjike:gjat puneve te renda fizike,gjate shtatzanise etj.Leukocotet ne gjak jetojne 3-5 dite. TROMBOCITET-apo pllakezat e gjakut,jane elementet me te imta te gjakut.Jeta e tyre eshte 4-8 dite.Ne organizem kane role shume te rendesishme,prej te cilave me i rendesishmi eshte roli ne pengimin e gjakederdhjes pas lendimit. GRUPET E GJAKUT-kemi kater grupe:AB,A,B dhe 0. Persona qe i perkasine grupit AB-mund te pranojne gjakun e te gjitha grupeve,dhe te i japin vetem grupit te vet. Pesonat qe i perkasin grupit O mund ti japin gjak te gjitheve grupeve te tjera. Personat qe i perkasin grupeve A dhe B mund te pranojne gjakun e grupit te vet dhe te grupit O,kurse i japin gjak grupit te vet dhe grupit AB. KANCERI-shkaku i formimit Nuk njihet shkaku themelore i formimit te kancerit malinj.Ka nga ata qe mendojne se ai vjen si rrjedhoje e disa kushteve te trasheguara te semundjes ose nga disa kushte te jashtme,si viruse dhe/ose e perdorimit te gjate te duhanit...Ne te vertet kanceri malinj nuk eshte i trashegueshem.Fakti qe te afermit tane mund te kene vuajtur nuk do te thote se ne jemi te dispozuar qe te kalojme te njejten semundje,as edhe ekspozimi per nje kohe te gjate i "helmit" te duhanit mund te denoje me kete semundje.Sidoqofte,asnje substance kancerogjene e vequar nuk mund te jete shkaku direkt i kancerit;mundesishte provokon forma malinje vetem shkakton ndryshime kimike ne mbrendesi te qelizave te trupit.,por disa here as ky nuk eshte shkaku i formimit te kancereve.Deri me sot shkencetaret kane identifikuar rreth 24 substanca kimike qe,ne kushte te veqanta,mund te provokojne kancerin ne trupin e njeriut.Kjo liste shtohet gjithnje me vazhdimin e kerkimeve qe behen dhe ajo p! ermbledh edhe mbeturinat industriale,tymin e makinave,helmeve te ndryshme industriale bujqesore dhe disa prej materialeve te ndertimit.Ne kete liste bejne pjese edhe rrezet djellore sidomos rrezet X dhe ato atomike.I njejti opinion eshte edhe per viruset,edhe pse shume kerkues ,tani per tani refuzojne qe te pranojne qe ato jane nje nder shkaqet e formimit te kancerit tek njeriu.Ne disa prej formave malinje,sudomos ata qe prekin gjiun,hormonet mund te jene nder faktoret e rastesishem. Si kurohet kanceri?---Menyrat me te perdorshme per kurimin e kancerit jane kirurgjia,rrezatimi dhe kemioterapia.Koheve te fundit eshte bere nje hap perpara ne kirurgji fale rrezeve laser,qe duke mundur te perdoren direkt ne menyre shume te sakte,parandalojne infektimin e qelizave te shendosha.Nje teknik tjeter e re eshte criochirurgia,qe perdore te ftohtin ne vend te bisturise,Kjo menyre operimi pengon gjithashtu rrrrjedhjen e gjakut duke reduktuar keshtu mundeine e perhapjes se kancerit ndermjet qarkullimit te gjakut.Ne te kaluaren jane bere shume eksperimente te ndryshme per te zbuluar ilaqin per sherimin e kancerit.Ne ditet e sotme vihen ne perdorim edhe metoda te ndryshme kompjuteristike per te ja arritur qellimit.Por edhe rezulltate e sotme nuk jane edhe aq te kenaqeshme,sidomos kur kanceri zbulohet ne fazat e voneshme te zhvillimit te tij... DHEMBJA E KOKES Migrena eshte nje nder format me te perhapura te dhimbjes se kokes dhe ne 50% te rasteve keto pesona jane femra.Perveq dhembjeve te kokes te "ndara" meshkujve dhe femrave (migrena dhe cefalea tensive),grate kane te bejne edhe me nje sere cefaleshe tipike femrore te lidhura me luhatjen hormonale.Me fakte dhimbja e kokes mund te prezentohet. ~~menjeher para,gjate dhe pas menstruacioneve; ~~ne shtatzani; ~~ne menopauze,ne rast se ndiqet nje terapi hormonale zevendesuese MIGRENA-perbene 16% te cefaleve paresore,d.m.th,te atyre qe nuk jane te shkaktuara ne prezence te semunjdeve te tjera.Manifestohet me nje dhimbje te forte e pulesuese qe godet vetem gjysmen e kokes.Ka gjithashtu edhe simptoma te tjera,se: =shqetesim nga drita dhe zhurmat; =te perziera e te vjella; =irritueshmeri dhe nervozizem -Dhimbja e provokuar nga migrena lehtesohet me aktivitetin fizik.Sulmet e saj jane pak a shume te shpeshta dhe mund te zgjasin nga pak ore ne disa dite rresht. ZGJIDHJET-per format me te lehta te migrenes,qe manifestohet me shqetesime jo te forta mund te perdorim analgjetike,ilaqe kunder dhumbjeve qe ndonjeher permbajne edhe veprues aktive kunder te perzierit e te vjellit,tipike te krizave te migrenes.Ne situata me serioze mund te pedoren Triptanet,te cilat jane efikase nje ore pas marrjes dhe veprimi i tyre mund te shtrihet deri ne 12 ore.Keshillohet te merren jo me pare se te kete filluar kriza.--Migrena eshte veqenarishte e lidhur me femrat,por jo te cdo moshe.Ne fakt preferimi i saj per femrat fillon me pubertetin,pra kur ne organisem fillojne te qerkullojne hormonet seksuale femerore.Ekzistojne forma te migrenes qe shafaqen eksluzivisht:gjate shtatzanise,gjate menstruacioneve,nese femra merr ilaqe me baze estrogenesh (hormon femerore).Migrena mund te beje pjese edhe ne simptoma te ndryshme (tension ne gjoks,dhimbje barku,irritueshmeri,nervozizem). NE KONTROLL-nese shqetesimet jane te lehta,per te kuruar migrenen menstruale mund te jene te mjaftueshem ilaqet kunder dhimbjes,si paracetamoli,ibrufeni.Nese perkundrazi,dhimbja eshte e forte (dhe sidomos nese shfaqet vashdimisht ne fillim te menstruacioneve) duhet te ndjekim nje kure parandaluese te bazuar ne marrjen e disa farmaceutikeve duke filluar qe ne 2-3 ditet qe paraprijne fillimin e fliksit deri ne perfundim te ciklit.Mes ilaqeve te perdorura per kete qellim jane; =antidepresivet me doza te uleta (te dobishme per sindromen paramenstruale); =betabllokuesit dhe kalcinoantagonistet (qe regullojne tonin e eneve te gjakut); =magnezi (nivelet e te cilit ulen ne kete vaze te ciklit menstrual); -Keta faramceutike duhen perdorur ekskluzivisht nen kontrollin mjekesore.