Mjekesia eshte dege e veprimtarise njerezore,caku i se ciles eshte sherimi,parandalimi dhe rehabilitimi nga semundjet.Pos kesaj mjekesia merret dhe me ruajtjen e shendetit te njerezve te shendosh.Ekzistojne disa diciplina(dege)te mjekesise si shkence:si psh-mjekesia humane-ku ne qender gjendet njeriu ,mjekesia per shtaze qe quhet -veterinaria,ekzistone gjithashtu edhe mjeksia per bime (fitopatologjia.Mjekesia nuk eshte vetem shkence,por edhe mjeshteri,art. Mjekesi eshte shkenc e cila merret me permbajtjen,zhvillimin,funkcionimin e organizmit te njeriut dhe te ndryshimeve te brendshme te organizmit.Vete termi mjekesi -d.m.th --ilaq,bari per mjekim.Para mjekesise bashkohore parashtrohen disa detyra: -parandalimi (pengimi) i semundjeve,sherimi i semundjes dhe rehabilitimi(kthimi)i njeriut ne gjendje normale--permisimi i shndetit te njeriut. Nje nder pyetjet qe parashtrohet ne mjekesi eshte pyetja-SI DHE NGA LINDIN SEMUNDJET? Bazen shkencore te konceptit funkcional e paraqiti Hipokrati(460-377).Koncepti i Kombeve te Bashkuara per Shendetin eshte : "SHENDETI NUK ESHTE VETEM PRANIA APO MOS PRANIA E SEMUNDJES POR EDHE MIREQENIA PSIQIKE,SOCIALE,FIZIKE E PACIENTIT". Sot psh; mund te jemi te shendosh per te mos jemi te shendosh nese nuk jemi te disponuar.Ne shfaqjen e semundjes ndikon edhe statusi social,ekonomik,psikologjik etj. Nje mjek per tu bere mjek i mire duhet te kete vullnet te forte,dashurine eflakt per tu bere mjek,te disponoj me aftesi shpirterore dhe fizike etj,,, KU ESHTE DASHURIA PER NJERIUN--ESHTE DASHURIA PER MJEKESI" thote Hipokrati. Semundja eshte diqka qe dikend e mundon,diq qe dhemb,diq qe ndikon ne dobesim,ne ndryshimin e ritmit te jetes,diq qe e largon njeriun nga detyrat konkrete,qe ia mohon levizjen,shoqerine dhe ambientin ku jeton. PACIENTI-eshte njeriu i cili trajtohet ne menyre ambulantore I SEMURI- eshte ai njeri i cili trajtohet ne menyre hospitalike(klinike) Vete fjala pacient rrjedh nga anlishtja---pacient...d.m.th i durueshem,se ai i duron ndermarrjet qe i bene mjeku ne te,per hire te sherimit dhe te permisimit te shendetit te tij.Prandaj edhe postulati i pare i mjekesise thote "PACIENTI S'BENE TE NEVRIKOSET DHE AI GJITHMONE KA TE DREJTE"" Vetem njeriu i mire mund te jete mjek i mire "
***********************************************
NDIHMA URGJENTE MJEKSORE
Dikujt i bie te fiket,nje tjetrit i dhemb gjoksi,dikush ka te dridhura,diku eshte bere nje aksident,pra te gjithe keto kerkojne Ndihmen Urgjente Mjekesore.Vete fjala urgjence vjen nga anglishjta (emergency) qe do te thote veprim i shpejte per ndihme. DHIMBJA E GJOKSITGjdo person me moshe 40 vjec e lart (tek njerezit me ngjyre kjo moshe afrohet deri 20 vjec),qe ankon me dhimbje gjokesi duhet te kerokje ndihmen mjekesore sepse :Keto dhimbje mund te jeni me origjine:-nga semundje te zemres qe perbejne dhe nje urgjence mjekesore te padiskutueshme-neurologjike (nervore)-dhimbje te muskulatures (mialgji),-per shkak te semundjeve te mushkerive Dhimbjet e gjokesit,te shkaktuara nga semundje te zemres kane keto karakteristika:--shtypese--shpuese--gerryese--shtrengueseAta gjithashtu shoqerohen me (shenja dytesore):- ndjenjen e frikes- djerse trupore- zbehjeKohezgjatja e dhimbjes mund te jete 2-10 min,por mund te jete edhe me e zgjatur,me nderprerje ose jo.C'duhet bere ? Pushim absolut,duke nderprere cdo lloj aktiviteti,qofte fizik apo mendor. TENSIONI I LARTE I GJAKUT -------------H.T.A Ç'eshte ?tensioni i larte u gjakut eshte ne shumicen e rasteve nje semundje e trashegueshme dhe nje pjese e popullesise vuan nga H.T.A. Shenjat kryesore:ne asnje menyre mos te nenvleresni keto shenja-dhimbje prapa koke-zhurme ne vesh-marrje mendesh-te vjella ose ndjenjen e te vjellitÇ'duhet bere ? Menjeher do te kerkoni ndihmen urgjente mjekesore.Si ta parandalojme?===mjekimi i rregullt dhe mos nderprerja e ilaqeve===kontrolli i vazhdueshem i tensionit===largimi ose shmangia nga situatat apo nga gjendjet stresive. PARALIZAT HEMORRAGJIA CEREBRALEÇ'eshte ?---Ndjehet ndryshe nha populli edhe me fjalet i ra pika ose i plasi gjaku ne tru.Kryesisht ndodh ne moshat mbi 60 vjec,por njihet edhe ne raste ne moshat e reja.Cilat jane shenjat kryesore ?=nuk flet(nuk mund te shqipetoj dot asnje fjale) ose nuk i kuptohen fjalet (belbezon)=nuk leviz gjymtyret (doren ose kemben)=terheqja e muskujve te fytyres te asaj ane qe nuk leviz doren ose kemben=urinon dhe defekton ne menyre te pavullnetshme=te dridhura te pjeseshme ose ne te gjithe trupin=te vjellaÇ'duhet bere ne kete situate?Nese i semuri ka te vjella eshte mire qe te behet kthimi i kokes ne anen e majte me qellim qe te mos bllokohen rruget e frymemarrjes dhe te hiqen protezat kur ato jane.Si ta parandalojme?------Kur i semuri ankon per t vjella,dhimbje koke,te dridhura,crregullullime te tensionit dhe te ritmit te zemres,duhet patjeter te beje vizite mjekesore per ti paraprire paralizes.-----Te kontrollohet rregullisht tensioni tek te semuret me tension te larte sidomos tek ata me trashigimi familjare te semundjes dhe te mos abuzohet me mjekimin.-----Nje mjekim i rregullt i tensionit te larte te gjakut dhe i crregullimeve te ritmit te zemres do te parandalonte nje situate te tille. GJAKEDERDHJA (HEMORRAGJIA) NGA GOJAÇ'eshte ? Eshte dalje e gjakut me ane te peshtymes e gelbazesShkaqet jane te ndryshme===tuberkulozi===kanceri i mushkerive===plage te ndryshme te gojes,dhembeve dhe gingivave===trupat e huaj qe mund te kalojne ne rruget e frymemarrjes etj. TE FIKTIT (LIPOTIMIA)Ç'eshte?---eshte ulja e tensionit te gjakut ne shifra posht 60mmHg.Shkaqet jane :---semundjet e gjakut---semundjet e zemres---stresi nervorShenjat jane:-djerse ne te gjithe trupin-dobesi e menjehershme sa i semuri gati rrezohet-humbje e ngjyres te lekuresÇ'duhet bere? Ne keto raste i semuri duhet te shtrihet dhe ti ngrihen kembet me larte se sa koka duke i vendosur disa jasteke ose duke perdorur diqka tjeter per momentin.Neqofttese i semuri fillon ta marri veten mund ti beni nje kafe.GODITJA NGA DIELLINdosh menjeher ose pak kohe mbas qendrimit ne diell,sidomos gjate stines se veres,i cili ndikon ne pjeset e zbuluara te kokes ose te qafes. Shenjat:===dhimbje koke shume te forte===skuqja e fytyres===te vjella===humbja e ndjenjave===te dridhura'duhet bere?-largimi nga qendrimi ne diell-kompresa te ftohta në ballë dhe kyqe-pushim absolut ne vend te fresket...NEUROZAC'eshte? SI rrezultat i rritjes se problemeve sociale (stresit) eshte shtuar shpeshtesia edhe e nje semundjeje qe quhet Neoroze.Neuroza nuk njeh mosh dhe quhet si nje ankth ose stres nervor.Ajo vjen si rrezultat i nje mbingarkese nervore ose emocionale.Me te predispozuar per kete semundje jane njerezit e ndjeshem ndaj faktoreve sociale(puna,shoqeria dhe familja). Kjo semundje ka prirje te behet kronike. Kush jane shenjat kryesore?Neqoftese nje pjesetar i familjes suaj,kryesishte moshat e reja,paraqet ne menyre te papritur,te menjehershme,por edhe ne menyre graduale keto shenja: ==mpirjen e gjymetyreve(duarve dhe kokes) ose gishtave==te dridhura==shtangim ose ngrirje te fytyres,duarve,gishterinjeve,trupit==marrje fryme==dhimbje gjoksi==te rrahura te shpeshta te zemres==prirje per te mos folur e pergjigjur ndaj pyetjeve==ankim,ka raste pa baze,per dhimbje koke==pagjumesi ose shikim enderrash te frikeshme-----atehere duhet menduar per Neuroze.C'duhet bere ne keto situata?-mund te metni tensionin arterial-mos krijoni situata dramatike-mundesishte te qendroje me te semurin vetem nje persondhe familjaret e tjere te largohen nga dhoma pasi sa me shume njerez te grumbullohen aq me shume zgjat kriza.Prania e shume personave nuk e ndihmon te semurin perkundrazi e keqeson krizen.Si mund ta parandalojme? Neqoftese shenjat e mesiperme nuk jane shoqeruese te ndonje semundje tjeter te vertet si psh:epilepsi diabet etj,ateher kemi te bejme me ate qe quhet neuroze (stres nervor) e cila vjen nga shkaqe te ndryshme sociale.Perpiquni qe te minimizoni sa me shume problemet sociale,faktori kryesor ne sherimin e neurozes. HELMIMET USHQIMORE C'jane? Kur nje pjestar i familjes tuaj ankon per te vjela dhe\ose heqje barku te shoqeruara me rritje te temperatures,kjo perben ate qe quhet helmim ushqimor.Nga vete emri duhet te kemi parsysh qe edhe shkaqet jane te shumellojshme(ne varesi nga ushqimi qe ka ngren i semuri). Shenjat kryesore?==te vjella==heqje barku==temperature==dobesi==zverdhje te lekures==djerseC'duhet bere? Eshte mire qe ne te tilla raste ti behet lavazh(shperlarje) te semurit duke i dhene lengje.Keto lengje duhet te jepen shpesh e nga pak.Duhet te eliminohen ushqimet e thata per 4-6 ore.